نویسنده: علیرضا مظاهری/

نمایشنامه «پری دریایی» نوشته پالی تیل و ترجمه مزدک بلوری توسط نشر نی منتشر شد.

به گزارش الفبای زبان؛ نشر نی نمایشنامه «پری دریایی» نوشته پالی تیل و ترجمه مزدک بلوری را در ۹۱ صفحه و بهای ۴۶ هزار تومان منتشر کرد. این نمایشنامه با اقتباس از داستان «پری دریایی کوچولو» اثر هانس کریستیان آندرسن نوشته شده است.

در داستان هانس کریستین اندرسن، پریان دریایی، بی‌خیال و آزاد، زیر اقیانوس زندگی می‌کنند و زمانی که به سن بلوغ می‌رسند به طرف سطح آب شنا می‌کنند تا دنیای بالایی آن را ببینند. پری دریایی اقیانوس را (که مانند کیسه آب جنین در رحم مادر است) پشت سر می‌گذارد و ناگهان خودش را موجودی متفاوت در دنیایی پهناور می‌بیند. از این لحظه به بعد دیگر بازگشتی به دنیای امن وجود ندارد. او به دنیا با همه زیبایی‌ها و خشونت‌هایش نگاه می‌کند و در همان لحظه به پرنسی از میان آدمیان فانی دل می‌بازد. او دیگر نمی‌تواند به یاد بیاورد که احساس کامل بودن در درونِ خود چگونه احساسی است. برای اولین بار در عمرش آرزو داشتن را تجربه می‌کند و همراه با آن، حس تنهایی به سراغش می‌آید. او یا باید زیر اقیانوس، ناپیدا از دنیای آدم‌ها، زندگی کند، یا زبان و صدا و آواز خوش خود را قربانی کند تا بتواند در دنیای بالای اقیانوس راه برود و عشق پرنس را به دست بیاورد.

اما نمایش «پری دریایی» در دنیای معاصر ما آغاز می‌شود. در خانواده‌ای که وضع اقتصادی خوبی ندارد و با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کند. در آغاز نمایش می‌بینیم که دختر نوجوانی را هم‌سن‌وسال‌هایش، به دلیل این‌که در سیزده‌سالگی نمی‌تواند مثل آنها لباس بپوشد و هنوز بازی تخیلی می‌کند، از جمع خود طرد می‌کنند. او کنار دریا زندگی می‌کند و عاشق شنا کردن و شیفته پریان دریایی است و تصور می‌کند پریان دریایی وجود دارند و می‌توانند با او حرف بزنند. اما دنیای پیرامونْ به دختران فشار می‌آورد تا زودتر بزرگ شوند و بازی‌های کودکانه را کنار بگذارند و فکر و خیال‌شان را مشغول قیافه ظاهری‌شان و قضاوت کردن درباره هم و رقیب دانستن یکدیگر کنند. پدر این دختر از کار بی‌کار شده است و برای خریدن محصولات مارک‌داری که هم‌کلاسی‌های دختر می‌پوشند پول کافی ندارد.

دختر، در حالی که دوستان قدیمی‌اش، همه به مهمانی رفته‌اند، تنها نشسته و به صفحه موبایل خود خیره شده است. وقتی هم‌کلاسی‌هایش از مهمانی با او تماس ویدئویی می‌گیرند و با تمسخر او آزارش می‌دهند، برای تسکین دادن خود به قصه دلخواهش، «پری دریایی کوچولو» روی می‌آورد. ما به عمق داستان فرو می‌رویم و همچنان که زندگی واقعی با زندگی پریان دریایی درمی‌آمیزد او را تماشا می‌کنیم.

این نمایشنامه نقدی است به جهان معاصر که در سیطره رسانه‌هاست. در عصر رسانه‌های گروهی مثل اینستاگرام، ما مدام به عکس‌های خودمان و تصاویر آرمانی شده دیگران نگاه می‌کنیم. پول هنگفتی برای خریدن محصولات زیبایی خرج می‌کنیم، رژیم گرفتن وسواس فکری‌مان شده و استفاده از جراحی زیبایی طی ۱۰ سال اخیر شدت گرفته و کاندیداهای آن سنین مختلف ۱۸ تا ۶۵ سال دارند. تبلیغات مراکز از بین بردن موی بدن، کف پیاده‌روها را پوشانده و روزی نیست که با پیامک‌های تبلیغاتی تخفیف‌های‌شان را مژده ندهند. تعجبی ندارد که شاهد همه‌گیر شدن پدیده صدمه زدن به خود در میان دختران نوجوان هستیم.

زنان با عذاب کالری‌ها را می‌شمارند و با کفش‌های پاشنه‌بلندشان به زحمت راه می‌روند تا لاغرتر به نظر بیایند. داستان «پری دریایی» که روز به روز بیشتر مناسبت پیدا می‌کند، از دردسرهایی می‌گوید که نوجوانان متحمل می‌شوند تا خودشان را تغییر بدهند و رضایت دیگران را جلب کنند. مدام از توجه وسواس‌گونه و فلج کننده آدم‌ها به خودشان صحبت می‌کنند که چه بسا مشخصه زندگی امروزی باشد.

پالی تیل (زاده دسامبر ۱۹۶۲) کارگردان تئاتر و نمایشنامه نویس بریتانیایی است که بیشتر به خاطر کارش با شرکت تئاتر Shared Experience، که کارگردان هنری آن بود، شهرت دارد. در سال ۲۰۰۲، تیل تولیدی از نمایشنامه برنده جایزه هلن ادموندسون به نام پاکسازی را در تئاتر سه چرخه کارگردانی کرد. در سال ۲۰۱۲، او مری شلی ادموندسون را کارگردانی کرد که توسط Shared Experience در یک تور، از جمله در تئاتر Tricycle و خانه نمایش لیورپول تولید شد.