علیرضا مظاهری

مجموعه کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی Merit ، امروز در محل مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رونمایی شد.

به گزارش الفبای زبان، رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۲ در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی فرمودند «این کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی تدوین‌ شده، منتقل‌کننده‌ سبک زندگی غربی است، سبک زندگی انگلیسی است. خب این بچه‌های ما، این نوجوانان و جوانان ما که این را می‌خوانند، فقط زبان یاد نمی‌گیرد، حتی ممکن است آن زبان یادشان برود، اما آنچه بیشتر اثر می‌گذارد آن تأثیر و انطباعی است که بر اثر خواندن این کتاب از سبک زندگی غربی در وجود او بوجود می‌آید، این از بین نمی‌رود، این کارها را دارند می‌کنند. خب در مقابل این‌ها باید چه کارکرد؟ در مقابل این‌ها دو چیز لازم است: یکی کار، یکی ابتکار، این دو و این دو نقطه‌ی مهم را باید در نظر داشت، باید کارکنیم، کار هم باید کار ابتکاری باشد. یکی از کارهای ما تولید کتاب است».

مجموعه کتاب‌های آموزش زبان انگلیسی Merit، امروز در محل مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رونمایی شد؛ این مجموعه شامل ۸ کتاب از سطح مقدماتی و پیشرفته، کتاب‌های کار و تمرین و فایل‌های صوتی برای افراد ۱۵ سال به بالا پیش‌بینی شده است؛ همچنین سامانه مکمل نیز همزمان با رونمایی آن، شروع به فعالیت می‌کند.

دانشگاه کمبریج نیز این مجموعه کتاب را تأیید کرده است. در آیین رونمایی از این مجموعه رضا غلامی رئیس موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، محمود امانی طهرانی دبیرکل شورای عالی انقلاب آموزش و پرورش، سید علی یزدیخواه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس و حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و محمود امانی طهرانی دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش حضور داشتند.

• رابطه بین زبان و فرهنگ را نباید نادیده گرفت

رضا غلامی رئیس مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه یکی از لوازم بسط دانش، یادگیری زبان‌های رایج و رسمی است، اظهار کرد: هیچ کشوری بی نیاز از انباشت علم نیست و یکی از لوازم بسط دانش، یادگیری زبان‌های رایج دنیاست.

وی با تأکید بر اینکه رابطه بین زبان و فرهنگ را نباید نادیده گرفت، افزود: زبان را از فرهنگ نمی‌توان جدا کرد اما می‌توان نقاط ضعف و قوت را بررسی و ارزیابی کرد؛ هر کسی زبان و فرهنگ را از هم جدا کند هیچ شناختی نسبت به زبان و فرهنگ ندارد.

غلامی با بیان اینکه آموزش زبان به دلیل اینکه در بطن خود آموزه‌های فرهنگی هم دارد، می‌تواند آسیب‌زا هم باشد و به فرهنگ جامعه ما آسیب برساند، ادامه داد: برای آموزش زبان باید بومی‌سازی نسبی انجام شود؛ یکی از مهم‌ترین دلایل بومی‌سازی نسبی این است که زبان انگلیسی، تعلق خودش را به فرهنگ اروپایی و آمریکایی به طور کامل از دست داده است. به عنوان مثال کشورهایی مانند آفریقا، هند و پاکستان زبان رایج و رسمی‌شان انگلیسی است اما زبان انگلیسی نتوانسته فرهنگ غربی را وارد زندگی و فرهنگ این کشورها کند به دلیل اینکه این کشورها سفت و سخت پای فرهنگ خود ایستاده‌اند.

*امروز یک محتوای ارزشمند در زمینه زبان انگلیسی داریم

محمود امانی طهرانی دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در این مراسم، اظهار کرد: کتاب خیلی دیدم و عمرم را در کتاب درسی گذراندم؛ چند سال پیش کتاب زبان انگلیسی merit به دستم رسید که البته آن زمان کتابچه بود. همزمان دو کتاب دیگر هم دستم رسید؛ اما این کتاب یک حرف اساسی در آن است و می‌خواهد در کمال باشد که این موضوع در مواد آموزشی بسیار مهم است.

وی ادامه داد: همانجا درخواست کردیم که از این کتاب، مجموعه کتاب درسی تدوین شود که اینگونه هم شد و با همراهی حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان رئیس اسبق سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، کتاب‌های درسی زبان انگلیسی تدوین‌ شد.

امانی افزود: این مجموعه یک کتاب نیست بلکه بسته آموزشی است. امروز یک محتوای ارزشمند در زمینه زبان انگلیسی داریم و وظیفه همه ما این است که کمک کنیم تا این کار مورد استفاده جدی در سطح آموزش و پرورش و مؤسسات قرار گیرد. تبلیغات این کار، تجاری نیست بلکه فرهنگی است.

• زبان، تولید کننده تفکر است

عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه زبان امکان‌های وجودی انسان را بیان می‌کند، گفت: قصه زبان قصه پر رمز و رازی است. زبان بسیار پیچیده بوده و برای همین در تاریخ همیشه مورد بحث حکما قرار گرفته است.

وی بیان کرد: اگر نگاهی به تاریخ غرب داشته باشیم متوجه می‌شویم که زبان غرب هم پیچیدگی‌های خود را داشته است؛ منظور از پیچیدگی، مسائل زبان شناختی است.

کلانتری ادامه داد: زبان نه فقط منتقل کننده معنا بلکه تولید کننده معناست؛ زبان، تولید کننده تفکر است و زبان خانه تفکر است.

معاون وزیر علوم اظهار کرد: پیدا کردن راهی که هم زبان آموزی را در کشور تسهیل کند و هم بنیان‌های فرهنگی یک کشور را پاس بدارد، کار را سخت می‌کند؛ ما در سطوح عالی کشور با اینگونه سختی‌ها دست و پنجه نرم می‌کنیم.

*کتاب زبان انگلیسی از پیش‌دبستانی تا آموزش تکمیلی تدوین شود

سید علی یزدیخواه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در این مراسم اظهار کرد: سال ۸۵ که مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران بودم، یک روز نزد آقای حیدری معاون مشارکت‌های مردمی وقت آموزش و پرورش رفتم. دیدم یک اتاق را پر از کتاب زبان‌های آموزشگاهی کرده است و از تمام انتشارات جمع کرده بود و با تأسف کتاب‌ها را ورق می‌زد.

وی ادامه داد: از آن زمان پیگیر کتاب زبان انگلیسی merit بودیم؛ اولین مجلد که درآمد با شوق و ذوق خدمت دبیرکل وقت شورای عالی آموزش و پرورش رسیدیم و گفتیم این را معرفی کنید. گفت یک جلد است و نمی‌توانم کار ناقص را معرفی کنم. مابقی را آماده کنید. آن موقع قرار بود ۴ جلد باشد که بعداً ۸ جلد شد.

وی با اشاره به مشکل سیستم‌های ناکارآمد، اضافه کرد: این محصول باید چند رسانه‌ای باشد و در بحث پایه ابتدایی باید بیشتر کار شود. البته در زمانی که آقای امانی مدیرکل تالیف کتب درسی بود، تولید محتوای کتاب آموزشی را برون سپاری کردند و اتفاق مهمی بود.

یزدیخواه تصریح کرد: در مجلس آمادگی داریم که حمایت کنیم و این بسته آموزشی کامل شود و از پیش‌دبستانی تا آموزش تکمیلی تدوین شود. اکنون موقع اجراست که کمک کنند که این موضوع را عملیاتی کنیم.

• زبان‌آموزی یکی از مؤلفه‌های موثر و بالقوه مهاجم در حوزه سبک زندگی است

حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در این مراسم، اظهار کرد: وقتی از سبک زندگی صحبت میکنیم، مرادمان مجموعه‌ای از مؤلفه‌هایی هست که در تعامل با هم یک سبک زندگی را می‌سازند که ارزش‌ها و ضدارزش‌ها، فرهنگ‌ها و خرده فرهنگها، آداب و رسوم را شکل می‌دهند.

وی با بیان اینکه زبان‌آموزی هم یکی از مؤلفه‌های موثر و بالقوه مهاجم در حوزه سبک زندگی است، افزود: این جمله معروف را همه شنیده‌ایم که به تعداد زبان‌هایی که بلد هستیم، زندگی می‌کنیم. یعنی وقتی کسی فارسی می‌داند یک زندگی دارد که عجین با فرهنگ و آداب و رسوم و حافظ و مولوی و سعدی است. وقتی انگلیسی می‌دانیم عجین با فرهنگ و آداب و رسوم و نویسندگان و شعرا و تکه کلام ها و فرهنگ عامه هست و سایر زبان‌ها نیز چنین قدرتی دارند.

علامتی افزود: برای ارتباط با دنیا، برای دسترسی به شاهکارهای ادبی جهان که به زبان انگلیسی یا سایر زبان‌ها نگاشته شده‌اند، برای دسترسی به مقالات علمی که به زبان انگلیسی تألیف شده‌اند، برای سفر به کشورهای اروپایی و غیر اروپایی، برای ترجمه کتابهای خودمان به انگلیسی، برای تماشای فیلم و استفاده از سایتها و… نیاز به آموزش زبان انگلیسی و غیرانگلیسی داریم.

وی تصریح کرد: زبان در درجه اول شاید یک ابزار برای انتقال محتواست اما در کنار این وجه ابزاری، بستر انتقال فرهنگ هم هست. اگرچه تفکیک فرهنگ از زبان، امری بسیار تخصصی و بسیار پیچیده هست اما کتاب‌های زبانی که در آکادمی‌های غربی و توسط ناشران بین المللی برای زبان آموزی چه برای محیط‌های زبان دوم و چه برای محیط زبان خارجی تدوین می شوند به طور طبیعی و یا غیر طبیعی حامل مثال‌هایی مبتنی بر فرهنگ غرب هستند که تاثیرات خود را روی سبک زندگی ما دارند. این تاثیر در سنین پایین تر به صورت خاص خودش را نشان می دهد.

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان افزود: هم چنان که رهبر معظم انقلاب تأکید فرمودند نیاز داریم با جدیت تمام و بر مبنای اسناد بالادستی تعلیم و تربیت کشور و رهنمـودهای معظـم له و در حد ممکن کتاب‌هایی با فرهنگ بومی و یا شرقــی تولید کنیم که نه تنهـا در ایران بلکه در سایر کشورهای شرقی و کشورهای اسلامی و به ویژه در کشورهای منطقه و ویژه‌تر از آن در کشورهای حوزه مقاومت مورد استفاده قرار گیرند که در عین اینکه به بهترین وجه زبان آموزی از طریق آنها انجام گیرد بتواند مانع از تغییرات در سبک زندگی ما شده و فرهنگ و هویت ایرانی ـ اسلامی را منتقل نموده و تحکیم بخشند. بنابراین ما از اصل این حرکت تشکر می‌کنیم.

وی ادامه داد: مجموعه کانون زبان ایران وابسته به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به تولد صد سالگی خودش نزدیک می‌شود به ۹ زبان زنده دنیا آموزش و آزمون‌های بین‌المللی برگزار می‌کنم. سپرده‌ام که این کتاب‌ها در کانون هم بررسی شوند و ببینیم چه پیشنهاداتی می‌توانیم در آن داشته باشیم و چه استفاده‌هایی از آن قابل تصور هست. البته در کانون زبان قبلا هم جلسات مشترکی هم با مجموعه شما و هم مجموعه جهاد دانشگاهی داشته اند.

علامتی به برخی اقدامات در زمینه زبان اشاره کرد و افزود: از جمله این اقدامات مبنایی در دوره جدید، نهایی شدن و تصویب سندراهبردی، معماری کلان برنامه درسی و برنامه عملیاتی و سنجش پذیر سال هست که بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، سند برنامه درسی ملی و سند راهبردی کانون زبان ایران تدوین و تصویب شده‌اند.